(maart 2019)
Keukentafel
Ik ben helaas gestopt met roken, maar er zijn woorden die zich van de ene op de andere dag in het taalgebruik nestelen. Waar komen die vandaan? Waar zijn ze al die tijd geweest? Hoe zijn ze opgediept uit de toverdoos van de Nederlandse taal en door wie?
Een paar jaar gelden deed plotseling het woord keukentafelgesprek zijn entree in het taalgebruik van alle dag, vooral in krijgen van welzijnswerkers en hulpverleners. De betekenis van keukentafelgesprek is volgens mij een serieus gesprek over een belangwekkend onderwerp, maar in een informatieve sfeer en setting. Noteert u dat alvast maar op, meneer Van Dale!
Het op zich best sympathieke woord keukentafelgesprek roept eenmaal gedropt in het taalgebruik de nodige vragen en problemen op. Zo woon ik zelf sociaal en dus niet al te groot, inclusief een vrij kleine keuken. U voelt het al aankomen. Zoals er in de herberg geen plaats voor Jozef en Maria was, is er in mijn keukentje nauwelijks plek voor een meubelstuk dat met enige goede wil voor keukentafel kan doorgaan.
Nu heb ik geen professionele hulp nodig en ik klaag ook niet (laat daar geen misverstanden over bestaan), maar het gaat me om het theoretische en hypothetische principe. Dus wat te doen dames en heren hulpverleners? Mag je een serieus keukentafelgesprek ook elders voeren, bij voorbeeld op het bankje of aan de eettafel? En zo nee: is er dan van gemeentewege wellicht een subsidie voor de aanschaf van een al dan niet inklapbare keukentafel? Of kunnen mijn toekomstige hulpverleners, mantelzorgers en luisterende oren een – eventueel – opblaasbare keukentafel met zich mede brengen als ze bij mij op bezoek komen? Of kan ik misschien via de woningbouwvereniging doorschuiven naar een grotere woning met vooral een grotere keuken zodra ik hulp, steun of toeverlaat nodig heb? En dan nog iets: zou het wellicht mogelijk zijn om ook heel andere therapeutische dingen aan, onder of juist op die keukentafel doen? Al dat praten levert ook niet altijd evenveel op. Vragen, vragen, vragen maar geen antwoorden.
Over dit heikele onderwerp zou ik best eens paar uur over willen peinzen en praten, maar dat kan dus niet want daarvoor mis ik bij ons thuis de accommodatie. U mag gerust komen kijken om het eigenstandig met uw eigen ogen te komen constateren.
Doch alle gekheid op een spreekwoordelijk houten stokje: wat me echt fascineert is dat er in een redelijk recent verleden iemand is geweest die het woord keukentafelgesprek in de mond heeft genomen en er de huidige betekenis aan heeft geven. Er is ook een eerste keer geweest dat dit woord in deze context voor het eerst geschreven is, op papier gedrukt of virtueel en electronisch gepubliceerd. Zoals elke rivier ergens op de wereld ontspringt, moet het woord keukentafelgesprek op een moment in de geschiedenis zijn losgelaten in de spraakwaterval van de Nederlandse taal. Daar ben ik heel nieuwsgierig naar.